پیبردن به اینکه شما یا یکی از عزیزانتان دارای یک یا چند ندول تیروئید هستید میتواند برایتان ناخوشایند باشد. اما باید بدانید که بیش از ۹۰ درصد ندولهای شناسایی شده، از نظر بالینی ضایعات خوشخیم و بیاهمیت هستند. با این وجود، ندولهای تیروئید از نظر بالینی مهم هستند، چراکه ممکن است در ۴ تا ۶.۵ درصد موارد سرطان تیروئید را نشان دهند.
ندول یا گره تیروئید چیست؟
اصطلاح ندول یا گره تیروئید به رشد غیرطبیعی سلولهای تیروئید اشاره دارد که تودهای را در داخل غده تیروئید تشکیل میدهند. اگرچه اکثر ندولهای تیروئید خوشخیم یا غیر سرطانی هستند، اما بخش کوچکی از آنها حاوی سلولهای سرطانی هستند. ندولهای تیروئید در زنان شایعتر بوده و حدود ۶ درصد از زنان و ۱ تا ۲ درصد از مردان را درگیر میکنند (منبع). جالب است بدانید که گرههای تیروئید در اکثر موارد بدون علامت بوده و به صورت اتفاقی در طول معاینات فیزیکی معمول یا در آزمایشهای تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا سونوگرافی گردن به دلایل کاملاً نامرتبط مشخص میشوند.
ندولهای تیروئید چه علائمی میتوانند ایجاد کنند؟
همانطور که گفته شد بیشتر گرههای تیروئید علائمی ایجاد نمیکنند. با اینحال، در موارد نادر، گرهها میتوانند به اندازهای بزرگ شوند که علائم زیر را ایجاد کنند:
- مشکل در بلع یا تنفس
- گرفتگی صدا یا تغییر صدا
- درد در جلوی گردن
- بزرگ شدن غده تیروئید یا گواتر
در برخی موارد، ندولهای تیروئید هورمونهای تیروئید بیش از حد تولید کرده و باعث پرکاری تیروئید میشوند. برخی دیگر از گرههای تیروئید، در اثر کمکاری تیروئید ایجاد شده و خود این گرهها نیز هورمون تیروئید تولید نمیکنند. در ادامه علائم نگرانکننده تیروئید را مشاهده میکنید:
علائم پرکاری تیروئید | علائم کمکاری تیروئید |
---|---|
ضربان قلب سریع (تپش قلب) | خستگی |
احساس لرزش و یا عصبی بودن | بیحسی و گزگز در دستها |
کاهش وزن | افزایش وزن |
افزایش اشتها | پوست و موی خشک و زبر |
اسهال و اجابت مزاج مکرر | یبوست |
مشکل در خوابیدن | افسردگی |
دورههای قائدگی کم یا عقبافتاده | قاعدگیهای مکرر و سنگین |
بزرگشدن غده تیروئید یا گواتر | – |
علت بروز ندولهای تیروئید چیست؟
اکثر ندولهای تیروئید به دلیل رشد بیش از حد بافت طبیعی تیروئید ایجاد میشوند. هرچند علت این که چرا یک فرد دچار گرههای تیروئید میشود همیشه مشخص نیست. عوامل مختلفی میتوانند باعث ایجاد گره در غده تیروئید شوند. این عوامل عبارتاند از:
- زندگی در مناطقی با کمبود ید: کمبود ید میتواند منجر به بزرگشدن غده تیروئید و ایجاد گرههای تیروئید شود. با این وجود تشکیل ندول تیروئید به دلیل کمبود ید در مناطقی که ید به اندازه کافی به نمک خوراکی و سایر غذاها اضافه میشود نادر است.
- سابقه خانوادگی
- مصرف الکل
- چاقی
- سیگار کشیدن
- افزایش سن
- التهاب مزمن تیروئيد: التهاب مزمن تیروئید که تیروئیدیت نیز نامیده میشود، میتواند باعث ایجاد گره تیروئید شود. تیروئیدیت هاشیموتو شایعترین نوع تیروئیدیت است. این بیماری باعث کمکاری تیروئید، التهاب تیروئید و بزرگشدن گرههای تیروئید میشود.
- افزایش سطح فاکتور رشد شبه انسولین-۱(IGF1): IGF1 هورمونی است که به همراه هورمون رشد باعث رشد طبیعی بافتها میشود. مطالعات نشان دادهاند که سطوح بالای IGF1 با گواتر و گرههای تیروئید در مردان مرتبط است (منبع).
- فیبرومهای رحمی: زنان مبتلا به فیبروم رحمی در معرض خطر ابتلا به گواتر و گرههای تیروئیدی هستند (منبع).
- قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس در دوران کودکی
- سرطان تیروئید (بسیار نادر)
هرچند ندولهای تیروئید در زنان شایعتر از مردان است، اما ندولهای حامل سرطان تیروئید در مردان شایعتر بوده و میتواند با افزایش سن، قرارگرفتن در معرض اشعه ایکس و کشیدن سیگار مرتبط باشد.
انواع ندولهای تیروئید
گرههای تیروئید ممکن است منفرد، متعدد، کیستیک یا جامد باشند. یک راه ساده برای طبقهبندی ندولهای تیروئید، توصیف آنها به عنوان ندولهای خوشخیم و بدخیم است.
ندولهای خوشخیم شامل گرههای ایجادشده در اثر پرکاری و کمکاری تیروئید، گرههای التهابی، گرههای سرد (بدون عملکرد) و گرم (دارای عملکرد) و گواتر چند ندولی میباشند. گرههای بدخیم نیز شامل کارسینومای پاپیلاری تیروئید، کارسینومای فولیکولی تیروئید، کارسینومای مدولاری تیروئید، کارسینومای آناپلاستیک تیروئید و لنفوم تیروئید میشوند.
ندولهای خوشخیم
همانطور که اشاره شد، ندولهای تیروئید بسیار شایع بوده و تقریباً ۹۰ تا ۹۵ درصد از ندولها خوشخیم هستند (منبع). ندولهای خوشخیم به سایر قسمتهای بدن گسترش نمییابند و معمولاً تهدیدکننده زندگی نیستند. از جمله ندولهای خوشخیم میتوان به ندولهای بدون علامت، ندولهای کیستیک، ندولهای کلوئیدی، ندولهای التهابی و گواتر چند ندولی اشاره کرد.
نوع ندول تیروئید | درصد شیوع | درمان |
---|---|---|
ندولهای بدون علامت | ۲۰ تا ۶۷٪ | معمولاً بدون نیاز به درمان، پیگیری و نظارت |
ندولهای کیستیک | ۲ تا ۶٪ | فرسایش الکلی |
ندولهای کلوئیدی (آدنوماتوز) | ۱ تا ۷٪ | معمولاً بدون نیاز به درمان، پیگیری و نظارت، ید رادیواکتیو، جراحی در صورت آزاردهنده بودن |
ندولهای التهابی (تیروئیدیت هاشیموتو) | ۷ تا ۱۱٪ | هورمون درمانی |
گواتر چند ندولی | ۱ تا ۷٪ | ید رادیواکتیو |
ندولهای بدون علامت
ندولهای تیروئید در مراحل اولیه عمدتاً بدون علامت هستند و با معاینه فیزیکی قابل تشخیص نیستند. این ندولها اغلب در طول تصویربرداری معمول از گردن شناسایی شده و به عنوان ندولهای جزئی تیروئید در آن نقطه طبقهبندی میشوند. با این وجود، تشخیص به موقع ندولهای تیروئیدی بدون علامت فرصتی برای درمان زودهنگام برای جلوگیری از عوارضی از جمله پرکاری تیروئید و گواتر فراهم میکند.
ندولهای کیستیک
ندولهای کیستیک جزو ندولهای خوشخیم بدون عملکرد هستند. ندولهای بدون عملکرد گرههایی هستند که هورمونهای تیروئید را تولید نمیکنند. به این گرهها، گرههای سرد (cold) نیز گفته میشود. گرههای کیستی معمولاً پر از مایع بوده و یا به صورت مختلط (قسمتی جامد و قسمتی مایع) هستند.
ندولهای کلوئیدی
ندولهای آدنوماتوز که با نام گرههای کلوئیدی نیز شناخته میشوند، ضایعات خوشخیم غده تیروئید هستند. برخی از این گرهها هورمونهای تیروئید را تولید نکرده (سرد) و برخی دیگر دارای عملکرد تولید هورمون (گرم یا hot) هستند. در صورت تولید هورمون بیش از حد، به آنها آدنوم سمی تیروئید گفته میشود. بیماران مبتلا به آدنوم تیروئید معمولاً بدون علامت هستند. با اینحال، پرکاری تیروئید میتواند ناشی از یک آدنوم سمی باشد که به عنوان یک گره تیروئید با عملکرد مستقل تعریف میشود. اکثر آدنومهای تیروئید هیچ علامتی ایجاد نمیکنند و معمولاً به طور اتفاقی با سونوگرافی غده تیروئید تشخیص داده میشوند. در برخی موارد، ممکن است به صورت یک ندول قابل لمس تیروئید به راحتی روی گردن بیمار ظاهر شوند.
ندولهای التهابی
این ندولها در نتیجه التهاب طولانی مدت (مزمن) غده تیروئید ایجاد میشوند. در این حالت عوامل مختلف منجر به التهابیشدن غده تیروئید و ایجاد تیروئیدیت میشوند. بهطور مثال، سیستم ایمنی به اشتباه به غده تیروئید فرد حمله کرده که منجر به آسیب به سلولهای تیروئیدی و التهاب میشود. انواع مختلفی از تیروئیدیتها، از جمله تیروئیدیت باکتریایی حاد، تیروئیدیت تحت حاد و تیروئیدیت لنفوسیتی (تیروئیدیت هاشیموتو) وجود دارند که میتوانند منجر به ایجاد ندولهای التهابی شوند.
گواتر چند ندولی
هرگونه بزرگشدن غده تیروئید به عنوان گواتر شناخته میشود. گواتر چندگرهای یک غده تیروئید بزرگشده حاوی ندولهای متعدد است. اغلب این ندولها خوشخیم هستند. این موارد فقط در صورتی نیاز به درمان دارند که منجر به علائم فشاری یا پرکاری تیروئید شده و یا اینکه یک یا چند ندول مشکوک به سرطان تیروئید باشند.
ندولهای بدخیم
این ندولها در اثر رشد غیرطبیعی و پیشرونده سلولها ایجاد شده و سرطانی هستند. شایعترین نوع این سرطانها کارسینوما است که از سلولهای اپیتلیال ایجاد میشود. سلولهای اپیتلیال بخش داخلی و خارجی سطوح بدن را میپوشانند. از جمله ندولهای بدخیم تیروئید کارسینومای پاپیلاری تیروئید، کارسینومای فولیکولی تیروئید، کارسینومای مدولاری تیروئید، کارسینومای آناپلاستیک تیروئید و لنفوم تیروئید هستند.
نوع ندول تیروئید | درصد شیوع | درمان |
---|---|---|
کارسینومای پاپیلاری تیروئید | ۸۰ تا ۸۵٪ از کل سرطانهای تیروئید | جراحی جزئی یا کامل تیروئید، هورمون درمانی، شیمی درمانی |
کارسینومای فولیکولی تیروئید | ۱۰ تا ۱۵٪ از کل سرطانهای تیروئید | جراحی جزئی یا کامل تیروئید، هورمون درمانی، شیمی درمانی |
کارسینومای مدولاری تیروئید | ۳ تا ۴٪ از کل سرطانهای تیروئید | جراحی جزئی یا کامل تیروئید، هورمون درمانی، شیمی درمانی |
کارسینومای آناپلاستیک تیروئید | ۲ تا ۳٪ از کل سرطانهای تیروئید | جراحی کامل تیروئید و به طور همزمان شیمی درمانی، اکثر موارد به دلیل تهاجم به ساختارهای گردن، در هنگام مراجعه قابل برداشتن نیستند. |
لنفوم تیروئید | ۱ تا ۵٪ از کل سرطانهای تیروئید | شیمی درمانی |
کارسینومای پاپیلاری تیروئید
کارسینومای پاپیلاری تیروئید (PTC) یک بدخیمی اپیتلیال بوده و شایعترین بدخیمی تیروئید است. این بیماری بهترین سیر درمان را دارد. سیر درمان یک اصطلاح پزشکی برای پیشبینی احتمال پیشرفت یک بیماری است و به این اشاره دارد که با گذشت زمان علائم و نشانههای بیماری بهبود مییابند، ثابت باقی میمانند یا بدتر میشوند و با چه سرعتی این اتفاقات رخ میدهد. همچنین انتظارات از کیفیت زندگی مانند توانایی انجام فعالیتهای روزانه، عوارض و مسائل مربوط به سلامتی و احتمال بقا از جمله امید به زندگی نیز ارزیابی میشود.
تومور کارسینومای پاپیلاری معمولاً به صورت یک توده جامد با شکل نامنظم ظاهر میشود، اما در موارد نادر ممکن است حاوی مایع نیز باشد. یکی از ویژگیهای کلیدی کارسینومای پاپیلاری تیروئید توانایی آن در تهاجم به ساختارهای مجاور مانند غدد لنفاوی است.
حدود ۱۰٪ از بیماران ممکن است با گسترش این سرطان به قسمتهای دیگر بدن در مشاهدات اولیه مراجعه کنند. میزان بقای افراد مبتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید بسیار خوب است. بیش از ۹۰ درصد بزرگسالان مبتلا به این سرطان بیشتر از ۲۰ سال زنده میمانند (منبع). روند درمان بیماری برای افرادی که کمتر از ۴۵ سال دارند و برای کسانی که تومورهای کوچکتری دارند خوشبینانهتر است.
کارسینومای فولیکولی تیروئید
کارسینومای فولیکولی تیروئید (FTC) دومین سرطان شایع تیروئید بعد از کارسینومای پاپیلاری است. سرطانهای فولیکولی و پاپیلاری تیروئید با هم ۹۵ درصد موارد سرطان تیروئید را تشکیل میدهند.
الگوی سلولی کارسینومای فولیکولی تیروئید در زیر میکروسکوپ شبیه سلولهای طبیعی تیروئید است و درنتیجه تمایز واضح بین بیماری خوشخیم و بدخیم تنها بر اساس نمونهبرداری سوزنی دشوار است. به همین دلیل، ممکن است یک روش جراحی برای برداشتن تمام یا بخش بزرگی از غده تیروئید برای به دست آوردن بافت کافی برای تشخیص قطعی کارسینومای فولیکولی تیروئید ضروری باشد.
کارسینومای فولیکولی تیروئید رشد کندی دارد و اگر زود تشخیص داده شود معمولاً درمان موفقیتآمیزی دارد. با اینحال، سرطان فولیکولی تیروئید نسبت به سرطان پاپیلاری احتمال بیشتری برای انتشار به سایر اندامهای بدن را دارد.
کارسینومای مدولاری تیروئید
کارسینومای مدولاری تیروئید (MTC) سرطانی است که در داخل غده تیروئید و در ناحیه مدولا شکل میگیرد. مدولا حاوی سلولهای خاصی به نام سلولهای پارافولیکولی C است که هورمونی به نام کلسیتونین را تولید و آزاد میکنند. کارسینومای مدولاری تیروئید زمانی اتفاق میافتد که سلولهای پارافولیکولی C سرطانی میشوند و خارج از کنترل رشد میکنند.
کارسینومای مدولاری تیروئید نادرترین نوع سرطان تیروئید است که ۳ تا ۴ درصد از کل سرطانهای تیروئید را تشکیل میدهد (منبع). اکثر موارد کارسینومای مدولاری پراکنده هستند، به این معنی که علت دقیقی برای ابتلا وجود ندارد. با اینحال، حدود ۲۵ درصد موارد به دلیل یک بیماری ارثی به نام نئوپلازی غدد درونریز متعدد نوع ۲ (MEN2) است (منبع).
سرطان مدولاری پراکنده بیشتر در دهه پنجم یا ششم زندگی رخ میدهد. سرطانهای مدولاری تیروئید مرتبط با بیماری MEN2 بیشتر در دهه دوم یا سوم زندگی رخ میدهند (منبع).
سیر درمان در بیماران متفاوت است و به عوامل زیادی بستگی دارد. یکی از عوامل مهم نحوه پاسخ بیمار پس از درمان اولیه با جراحی است. هنگامی که پس از عمل هیچ اثری از کلسیتونین در جریان خون وجود نداشته باشد، میزان بقای ۱۰ ساله حدود ۷۵ تا ۸۸ درصد است (منبع). با اینحال، میزان بقا در این سرطان کمتر از سرطانهای شایع تیروئید از جمله سرطان پاپیلاری و فولیکولی تیروئید است.
کارسینومای آناپلاستیک تیروئید
کارسینومای آناپلاستیک تیروئید (ATC) یک تومور بدخیم نادر و بسیار تهاجمی است که ۲ تا ۳ درصد از نئوپلاسمهای غده تیروئید را تشکیل میدهد (منبع).
کارسینومای آناپلاستیک تیروئید همچنین یکی از کشندهترین بیماریها در سراسر جهان است و سیر درمان بسیار بدی دارد. علاوه بر تهاجم موضعی قابلتوجه، این سرطان اغلب با گسترش به غدد لنفاوی و اندامهای دیگر مشاهده میشود. میانگین بقای کارسینومای آناپلاستیک تیروئید پنج تا شش ماه پس از تشخیص است. کمتر از ۲۰ درصد از افراد مبتلا به این سرطان یک سال پس از تشخیص زنده هستند (منبع).
بیماران معمولاً مسن هستند (دهه ششم تا هفتم زندگی). میانگین سنی در هنگام تشخیص ۶۵ سال و نسبت زن به مرد ۲ به ۱ است (منبع).
لنفوم تیروئید
لنفوم تیروئید (Thyroid Lymphoma) به لنفوم اولیه تیروئید و لنفوم ثانویه تیروئید طبقهبندی میشود. لنفوم اولیه تیروئید ابتدا غده تیروئید را تحت تأثیر قرار میدهد و سپس به غدد لنفاوی و سایر اندامها گسترش مییابد. لنفوم ثانویه تیروئید ابتدا گرههای لنفاوی و سایر اندامها را تحت تأثیر قرار داده و سپس به تیروئید سرایت میکند.
لنفوم اولیه تیروئید بسیار نادر است و کمتر از پنج درصد از کل بدخیمیهای تیروئید و کمتر از سه درصد از تمام لنفومهای خارج گرهای را تشکیل میدهد (منبع). لنفوم اولیه تیروئید اغلب در بیماران مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو (یک بیماری خودایمنی مزمن) وجود دارد. خطر ابتلا به این سرطان در افراد مبتلا به تیروئیدیت تقریبا ۶۰ برابر بیشتر از افراد بدون تیروئیدیت است.
این سرطان در زنان شایعتر بوده و نسبت ابتلای زن به مرد ۴ به ۱ است. میانگین سنی در زمان تشخیص حدود ۶۵ سال است (منبع).
سیر پیشرفت و درمان در این سرطان به عوامل مختلفی مانند سن، وضعیت عملکردی، نوع تومور و مرحله بیماری بستگی دارد، اما بهطورکلی، لنفوم اولیه تیروئید در صورت شناسایی و درمان سریع، سیر درمان بسیار خوبی دارد.
تشخیص ندول تیروئید
آزمایشهای تشخیصی مختلف میتوانند خوشخیم یا بدخیم بودن ندول تیروئید را تعیین کنند. این اطلاعات میتواند به انتخاب روش درمان کمک کند. چندین آزمایش تشخیصی وجود دارند و هر کدام اطلاعات منحصر به فردی در مورد ندول تیروئید ارائه میدهند. با اینحال، همه افراد مبتلا به ندول تیروئید به همه این آزمایشات نیازی ندارند.
در اغلب موارد، انجام یک آزمایش، پاسخ قطعی در مورد نوع و علت ندول ارائه میدهد. با اینحال ممکن است نتیجه آزمایش قطعی نبوده و آزمایشات بیشتری مورد نیاز باشد.
اندازهگیری هورمون محرک تیروئید
هورمون محرک تیروئید (TSH) هورمونی است که توسط غده هیپوفیز ترشح شده و غده تیروئید را برای تولید هورمون تیروکسین (T4) و سپس هورمون تری یدوتیرونین (T3) تحریک میکند. هورمون محرک تیروئید را میتوان با آزمایش خون اندازهگیری کرد. سطح این هورمون میتواند نشاندهنده موارد زیر باشد:
- سطوح پایین هورمون TSH در خون ممکن است نشان دهنده این باشد که یک ندول در حال تولید سطوح بالایی از هورمون تیروئید است. اگر سطح هورمون TSH شما کمتر از حد طبیعی است، مرحله بعدی اسکن تیروئید است.
- اگر آزمایش خون نشان داد که سطح هورمون TSH شما طبیعی است، قدم بعدی انجام سونوگرافی تیروئید است. بسته به ظاهر ندول در سونوگرافی، ممکن است نمونهبرداری FNA توصیه شود.
- سطوح بالای هورمون TSH ممکن است نشاندهنده التهاب خودایمنی تیروئید باشد (از جمله تیروئیدیت هاشیموتو). در این مورد، گاهی آزمایش خون دیگری برای اندازهگیری سطح آنتیبادیهای تیروئید توصیه میشود. همچنین ممکن است نیاز به نمونهبرداری FNA باشد.
سونوگرافی تیروئید
اگر پس از معاینه فیزیکی مشکوک به ندول تیروئید هستید، سونوگرافی تیروئید باید انجام شود. سونوگرافی تیروئید اطلاعاتی در مورد اندازه و آناتومی غده تیروئید و ساختارهای مجاور گردن و همچنین ویژگیهای گره ارائه میدهد. از این اطلاعات میتوان برای شناسایی ندولهایی که نیاز به نمونهبرداری FNA دارند، استفاده کرد.
نمونه برداری FNA تیروئید
زمانی که سطح هورمون TSH طبیعی است و سونوگرافی ویژگیهای مشکوک به سرطان را نشان میدهد، مرحله بعدی نمونهبرداری FNA است. در این نمونهبرداری از یک سوزن نازک برای برداشتن نمونههای بافتی کوچک از ندول تیروئید استفاده میشود. سپس بافت با میکروسکوپ بررسی میشود.
نمونه برداری FNA در مطب پزشک با یک بیحس کننده موضعی انجام میشود. پزشک معمولاً با لمسکردن ندول توسط انگشتان محل نمونهبرداری را مشخص میکند، اما در صورتیکه ندولها را نتوان با لمسکردن تشخیص داد، این کار با استفاده از سونوگرافی انجام میشود. ممکن است هنگام نمونهبرداری فشار کمی احساس کنید، اما این فرایند خیلی دردناک نبوده و شبیه آزمایش خون است.
اسکن تیروئید
اکثر افراد نیاز به انجام اسکن تیروئید ندارند، اما اگر آزمایش خون نشان دهد که سطح TSH شما پایین است، ممکن است این آزمایش توصیه شود. در این مورد، اسکن تیروئید (به جای نمونهبرداری) اولین مرحله بعد از آزمایش خون است.
اسکن تیروئید میتواند به تشخیص اینکه گره تیروئید گرم است (به این معنی که هورمون تیروئید بیش از حد تولید میکند) یا سرد، کمک کند. اسکن معمولاً پس از مصرف دوز کوچک ید رادیواکتیو (به شکل قرص) انجام میشود. از آنجایی که دوز ید رادیویی کم است، میزان قرارگرفتن در معرض تابش حاصل از اسکن تیروئید نسبتاً ناچیز است. خطر قرارگرفتن در معرض تابش در مقایسه با فایده دانستن اینکه آیا به درمان نیاز دارید یا خیر، کوچک در نظر گرفته میشود. با این حال، اگر باردار یا شیرده هستید، نباید اسکن تیروئید انجام دهید.
درمان ندولهای تیروئید
درمان گرههای تیروئید بستگی به نوع گره تیروئیدی داشته و متفاوت است. درصورتی که گره تیروئید خوشخیم باشد، ممکن است تنها نیاز به نظارت و مراقبت داشته و یا درمانهایی از جمله داروهای ضدتیروئید، ید رادیواکتیو، هورموندرمانی و یا عمل جراحی پیشنهاد شود.
در صورت بدخیم بودن، در کنار مشاهده و پیگیری ندولها، ممکن است نیاز به درمان از طریق فرسایش الکلی و عمل جراحی برای برداشتن ندول حس شود. همچنین در موارد خاصی شیمیدرمانی میتواند به کار برده شود.
بدون درمان/ نظارت و مراقبت
اگر نمونهبرداری نشان دهد که شما یک ندول غیرسرطانی تیروئید دارید، پزشک شما ممکن است پیشنهاد کند که وضعیت شما را به سادگی تحت نظر داشته باشد. این به معنای انجام معاینه فیزیکی و تستهای عملکرد تیروئید در فواصل منظم است. ممکن است شامل سونوگرافی نیز باشد. همچنین در صورت بزرگترشدن گره، احتمالاً نمونهگیری دیگری انجام خواهید داد. اگر ندول خوشخیم تیروئید بدون تغییر باقی بماند، ممکن است هرگز نیاز به درمان نداشته باشید.
برخی ندولهای تیروئید باوجود بدخیم بودن، اندازه کوچکی دارند. ندولهای بدخیم بسیار کوچک خطر رشد کمی دارند، بنابراین ممکن است پزشک شما قبل از درمان، از نزدیک مراقب آنها باشد. این تصمیم اغلب با کمک یک متخصص تیروئید گرفته میشود. مشاهده شامل نظارت سونوگرافی و انجام آزمایش خون است.
داروهای ضد تیروئید
اگر گره تیروئید هورمونهای تیروئیدی را تولید کرده و منجر به افزایش سطح هورمون طبیعی غده تیروئید شود، پزشک ممکن است درمان پرکاری تیروئید را به شما توصیه کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است یک داروی ضد تیروئید مانند متیمازول را برای کاهش علائم پرکاری تیروئید توصیه کند. درمان به طور کلی طولانی مدت است و ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد.
ید رادیواکتیو
پزشکان از ید رادیواکتیو برای درمان پرکاری تیروئید استفاده میکنند. ید رادیواکتیو که به صورت کپسول یا مایع مصرف میشود، توسط غده تیروئید جذب میشود. این امر باعث میشود که گرهها کوچک شده و علائم و نشانههای پرکاری تیروئید، معمولاً در عرض دو تا سه ماه کاهش یابد.
هورموندرمانی تیروئید
برخی ندولهای تیروئید ممکن است منجر به اختلال در تولید هورمون تیروئید و در نتیجه کمکاری تیروئید شوند. در این صورت ممکن است پزشک هورموندرمانی تیروئید را توصیه کند. هورموندرمانی معمولاً با مصرف روزانه قرصهای جایگزین هورمونی از جمله قرص لووتیروکسین صورت میگیرد. لووتیروکسین جایگزین هورمون تیروکسین که تیروئید شما به اندازه کافی از آن تولید نمیکند، میشود.
همچنین اگر غده تیروئید به دلیل بدخیمی برداشته شده باشد (تیروئیدکتومی)، بدن شما دیگر نمیتواند هورمون تیروئید مورد نیاز خود را بسازد. برای جایگزینی هورمون طبیعی و کمک به حفظ متابولیسم طبیعی و احتمالاً کاهش خطر عود سرطان، باید از قرصهای هورمون تیروئید (لووتیروکسین) استفاده کرد.
فرسایش الکلی
گزینه دیگر برای مدیریت برخی گرههای سرطانی کوچک، فرسایش الکلی است. این روش شامل تزریق مقدار کمی الکل درون ندول سرطانی تیروئید برای از بین بردن آن است. اغلب جلسات درمانی متعدد مورد نیاز است.
عمل جراحی
اگر ندول غیرسرطانی آنقدر بزرگ باشد که نفسکشیدن یا بلعیدن را برای شما سخت کند، گاهی اوقات ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. پزشکان همچنین ممکن است برای افرادی که گواترهای چندگرهای بزرگ دارند، بهویژه زمانی که گواتر مجاری تنفسی، مری یا رگهای خونی را منقبض میکند، جراحی را در نظر بگیرند. ندولهایی که بعد از نمونهبرداری به عنوان مشکوک تشخیص داده میشوند نیز نیاز به برداشتن از طریق جراحی دارند و سپس میتوان آنها را از نظر علائم سرطان بررسی کرد. همچنین اگر درمان با ید رادیواکتیو یا داروهای ضدتیروئید برای ندولهای پرکار تیروئیدی مناسب نبود، ممکن است جراحی برای برداشتن ندول یکی از گزینههای درمان باشد.
همچنین یک روش درمانی برای ندولهای سرطانی نیز برداشتن ندول با کمک جراحی است. در گذشته، روشی به نام تیروئیدکتومی تقریباً کامل که منجر به برداشتن اکثریت بافت تیروئید میشد، روش استاندارد برای جراحی بود. با اینحال، امروزه جراحی محدودتر، برای برداشتن تنها نیمی از تیروئید، ممکن است برای برخی از گرههای سرطانی مناسب باشد. با توجه به وسعت بیماری، جراحی تیروئیدکتومی تقریباً کامل نیز ممکن است استفاده شود.
خطرات جراحی تیروئید شامل آسیب به عصب کنترلکننده تارهای صوتی و همچنین آسیب به غدد پاراتیروئید (چهار غده کوچک واقع در پشت تیروئید که به کنترل سطوح مواد معدنی بدن مانند کلسیم کمک میکنند) میباشد.
پس از جراحی تیروئید، برای تامین هورمون تیروئید بدن به درمان مادامالعمر با داروی لووتیروکسین نیاز خواهید داشت. متخصص تیروئید به شما برای تعیین مقدار صحیح مصرف کمک میکند، زیرا ممکن است برای مدیریت خطر سرطان به چیزی بیش از جایگزینی هورمون نیاز باشد.
شیمیدرمانی
در حالی که بیشتر سرطانهای تیروئید به شیمیدرمانی حساس نیستند، این درمان در ترکیب با روش جراحی، ممکن است به مدیریت کارسینومای آناپلاستیک تیروئید کمک کند. همچنین شیمیدرمانی، یک درمان انتخابی برای اکثر لنفومهای تیروئید است.
آخر داستان ندول تیروئید به کجا میرسد؟
بیشتر ندولهای تیروئید بدون علامت و خوشخیم هستند و بر کیفیت زندگی یا طول عمر بیمار تأثیری ندارند. آنها همچنین هیچ محدودیت خاصی از نظر رژیم غذایی، ورزش، کار یا فعالیت جنسی ایجاد نمیکنند.
تشخیص سرطانی بودن ندولها همیشه نگرانکننده است، اما حتی اگر ندولی سرطانی باشد باز هم دلایل زیادی برای امیدوار بودن دارید.
سرطان تیروئید یکی از قابل درمانترین انواع سرطان است. جراحی برای برداشتن غده معمولاً مشکل را برطرف میکند و عود یا گسترش سلولهای سرطانی هر دو نادر هستند. افرادی که تحت عمل جراحی غده تیروئید قرار میگیرند ممکن است نیاز به مصرف هورمون تیروئید داشته باشند تا ترکیب شیمیایی بدن خود را متعادل نگه دارند.
چه خوشخیم باشد چه نباشد، یک ندول تیروئید اغلب میتواند با موفقیت مدیریت شود. انتخاب یک متخصص باتجربه میتواند به معنای گزینههای بیشتری برای کمک به شخصیسازی درمان و دستیابی به نتایج بهتر باشد.
برای درمان و مشاوره درباره ندولهای تیروئيد توسط دکتر منشادی، متخصص غدد و متابولیسم، میتوانید با شمارههای ۰۲۱۲۲۸۷۷۷۹۶ و ۰۲۱۲۲۸۹۴۱۰۸ تماس بگیرید.
- آدرس مطب: تهران-شریعتی، جنب حسینیه ارشاد، بنبست ارشاد، ساختمان پزشکان برگزیده، طبقه ۳، واحد ۲۱
سوالاتی که ممکن است برای شما پیش بیاید
چه چیزی گرههای تیروئیدی را ایجاد میکند؟
برخی از عوامل محیطی مانند سن، عدم مصرف ید، جنسیت، شیوه زندگی و سابقه پرتودرمانی سر و گردن میتوانند بر خطر بروز ندولهای تیروئید تأثیر بگذارند. ید، یک عنصر ضروری برای سنتز هورمونهای تیروئید مانند هورمونهای تیروکسین و ترییدوتیرونین است.
آیا ندولهای تیروئید خطرناک هستند؟
حدود ۹۵ درصد از ندولهای تیروئید خوشخیم بوده و خطرناک نیستند (منبع).
آیا ندول تیروئیدی نشانه سرطان است؟
خیر. ندولهای تیروئید در بین افراد بسیار شایع بوده اکثرا مشکلی ایجاد نمیکنند. تنها حدود ۵ تا ۱۵ درصد از ندولها ممکن است سرطانی باشند (منبع).
آیا ندول تیروئیدی نیاز به درمان دارد؟
سیر درمان ندولهای غیرسرطانی (خوشخیم) تیروئید عالی است. اغلب نیازی به درمان ندارند و تنها درصد خیلی کمی از ندولهای خوشخیم تیروئید باعث بیماری تیروئید میشوند که قابل درمان است. سیر درمان ندولهای سرطانی (بدخیم) تیروئید بسته به عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان بسیار متفاوت است.
گرههای تیروئیدی چه زمانی نگرانکننده هستند؟
احتمال سرطانیبودن گره تیروئید کم است. با این حال، ندولی که بزرگ و سفت است یا باعث درد یا ناراحتی میشود، نگرانکنندهتر است. اگر اندازه ندول به بیش از ۱ سانتیمتر رسید حتماً آن را توسط پزشک خود بررسی کنید.
در صورت ابتلا به سرطان تیروئید چقدر شانس زنده بودن دارم؟
اکثر انواع سرطان تیروئید سیر درمان خوبی داشته و در صورت تشخیص و درمان بهموقع، طول عمر بالایی را برای فرد مبتلا به همراه دارند. احتمال بقای ده سال و بیشتر در افراد مبتلا به سرطان تیروئید ۹۶ درصد است (منبع).
آیا گرههای تیروئیدی بدون درمان ناپدید میشوند؟
بله، در برخی موارد این گرهها ممکن است بدون درمان خودبهخود از بین بروند.
اندازه طبیعی گرههای تیروئید چقدر است؟
یک ندول کوچک با قطر کمتر از ۱ سانتیمتر اغلب خوشخیم است، اما اگر اندازه آن به بیش از ۲ سانتیمتر برسد، خطر ابتلا به سرطان افزایش مییابد. بر اساس یک مطالعه که توسط انجمن تیروئید آمریکا نقل شده است، ندولهای تیروئید با قطر بیشتر از ۴ سانتیمتر، ۱۵ درصد احتمال سرطانیشدن دارند (منبع).
ندولهای تیروئید با چه سرعتی رشد میکنند؟
بیشتر گرههای تیروئید، چه خوشخیم باشند و چه سرطانی، ثابت بوده یا کمتر از ۲ میلیمتر در سال رشد میکنند. این مسئله تاثیر خوبی در مدیریت طولانیمدت ندولهای تیروئید دارد (منبع).
آیا استرس بر ندولهای تیروئیدی اثر دارد؟
مشخص شده است که استرس و احساسات منفی با ویژگیهای گرههای تیروئیدی همبستگی دارند.
در صورت داشتن گره تیروئید از خوردن چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟
تنقلات و نوشیدنیهای شیرین: مصرف بیش از حد قند میتواند منجر به التهاب و عدم تعادل متابولیک شود که به طور بالقوه بر عملکرد تیروئید تأثیر میگذارد. غذاهای سرخشده: غذاهای سرخشده سرشار از چربیهای ناسالم میتوانند به التهاب کمک کرده و تعادل هورمونی از جمله هورمونهای تیروئید را مختل کنند.
آیا ویتامین A برای گرههای تیروئیدی مفید است؟
ویتامین A به عنوان یک تقویتکننده سیستم ایمنی عمل کرده و سطح هورومون تیروئید را تعدیل میکند. به این ترتیب، ویتامین A به جلوگیری از بزرگشدن غده تیروئید یا گواتر کمک میکند. کمبود ویتامین A ممکن است خطر ابتلا به یک بیماری خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو را افزایش دهد.
آیا ویتامین C در درمان سرطانهای تیروئید موثر است؟
ویتامین C از رشد سلولهای کارسینومای پاپیلاری تیروئید جلوگیری میکند. علاوهبراین، ویتامین C داخل وریدی با دوز بالا، یک عامل ضد سرطانی امیدوارکننده در ریشهکن کردن سلولهای تومور انواع سرطان از جمله سرطان تیروئید است.
آیا ندول تیروئید میتواند باعث افسردگی شود؟
امروزه به خوبی مشخص شده است که اختلالات در عملکرد تیروئید ممکن است به طور قابل توجهی بر وضعیت روانی از جمله احساسات و شناخت تأثیر بگذارد. هورمونهای بیش از حد یا ناکافی تیروئید میتوانند باعث اختلالات خلقی از جمله افسردگی شده که به طور کلی با درمان کافی تیروئید قابل برگشت است.
آیا گرههای تیروئید میتوانند باعث ریزش مو شوند؟
شرایطی مانند پرکاری تیروئید و کمکاری تیروئید با ریزش گسترده مو همراه است. تقریباً در ۵۰ درصد افراد مبتلا به پرکاری تیروئید و ۳۳ درصد با کمکاری تیروئید، ریزش مو مشاهده میشود (منبع).