افزایش قد تا ۲۰ سانت در یک هفته ممکن است؟+روش‌های عملی

افزایش قد تا ۲۰ سانت در یک هفته، یکی از ادعاهایی است که وبسایت‌های زیادی درباره آن نوشته‌اند و برای رسیدن به این هدف، راهکارهای گوناگونی داده‌اند. این ادعاها مخصوصا در وبسایت‌های مربوط به تناسب اندام که سعی دارند مخاطب را قانع کنند تا پکیج‌های افزایش قد فوری آن‌ها را تهیه کنند، بیشتر دیده می‌شود.

اما واقعیت این است که هیچ روشی وجود ندارد که بتواند فردی را در هر سن و با هر شرایط جسمانی، در طول فقط یک هفته ۱۰ تا ۲۰ سانت قدبلندتر کند. در ادامه با هم می‌بینیم که اولا چرا این کار با هر روشی غیرممکن است، ثانیا اگر هنوز صفحه رشد بسته نشده باشد، هر کدام از این روش‌ها حدودا چند سانت و در چه مدت زمانی می‌توانند باعث افزایش قد شوند.

چرا افزایش قد تا ۲۰ سانت در یک هفته غیرممکن است؟

افزایش قد در یک هفته، حتی برای چند سانتی‌متر، چه به‌صورت طبیعی و چه با روش‌هایی مانند ورزش، تزریق هورمون رشد، مصرف مکمل و حتی جراحی، غیرممکن است.

با نگاه به نمودار رشد بالا که سازمان بهداشت جهانی منتشر کرده است، می‌توان به شناخت درستی از سرعت رشد طبیعی انسان رسید؛ انسان از سن ۲ سالگی که حدود ۸۰ تا ۹۰ سانتیمتر است، تا پایان دوران رشد یعنی سن ۱۸ سالگی که معمولا بین ۱۶۵ تا ۱۹۰ سانتیمتر است نهایتا حدود ۸۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر می‌تواند افزایش قد داشته باشد؛ بنابراین این انتظار که در یک هفته، بتوان بین ۱۰ تا ۲۰ سانت افزایش قد داشت، غیرواقع‌بینانه است.

همچنین به‌طورکلی میانگین میزان رشد طبیعی سالانه دخترها و پسرها حدود ۴ سانتی‌متر است و دلیل آن هم به نحوه افزایش قد برمی‌گردد. افزایش قد ما از طریق رشد استخوان‌های بلند مثل ران و ساق پا در نواحی صفحات رشد انجام می‌شود که فرایند زمان‌بری است و نمی‌توان سرعت آن را به نحوی که فرد افزایش قد ۱۰ تا ۲۰ سانت در یک هفته داشته باشد، بالا برد.

قد ما تا چه زمانی رشد می‌کند؟

قد ما فقط تا زمانی رشد می‌کند که صفحات رشد در بدن‌مان بسته نشده‌ باشد. صفحات رشد، بخش‌هایی در انتهای استخوان‌های بلند (مثل ساق پا، ران، ساعد، بازو یا انگشتان) هستند که سلول‌های غضروفی دارند و وظیفه رشد استخوان‌ها را بر عهده دارند. تا زمانی که این استخوان‌ها نرم باشند و چنانکه در تصویر می‌بینید این صفحه رشد باز باشد، کودک یا نوجوان به رشد خود ادامه می‌دهد؛ اما زمانی که این استخوان‌ها سخت شوند (تصویر سمت راست)، اصطلاحا صفحه رشد بسته می‌شود و افزایش قد بعد از بلوغ و بسته‌شدن صفحه رشد، دیگر صورت نمی‌گیرد.

در دخترها یک سال تا یک سال و نیم پس از آغاز پریود و در پسرها یک سال بعد از بم شدن صدا، معمولا صفحه رشد بسته می‌شود و هیچ راهکاری وجود ندارد که فرد با استفاده از آن بتواند بعد از این دوره، افزایش قد داشته باشد. در ابتدای بسته‌شدن صفحات رشد ممکن است فرد با انجام بعضی از ورزش‌ها و اصلاح وضعیت جسمانی خود بتواند به طور محدود (مانند ۲-۳ سانت) افزایش قد داشته باشد؛ اما نباید انتظار داشت که فرد افزایش قابل‌توجهی داشته باشد.

هر کدام از روش‌های افزایش قد، چقدر مؤثر هستند؟

اگر در سنی هستید که هنوز صفحه رشد شما بسته نشده است، راهکارهایی وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آن‌ها تا حدودی بر افزایش قد خود اثر بگذارید. به‌طورکلی ۶۰ تا ۸۰ درصد میزان رشد قد در افراد متاثر از عوامل ژنتیکی هستند، اما ۲۰ تا ۴۰ درصد به عوامل محیطی بستگی دارند. در ادامه با هم می‌بینیم که هر کدام از این عوامل و روش‌های افزایش قد، واقعا چقدر می‌توانند بر رشد قد شما اثر بگذارند.

بخش‌هایی که در باکس سبز قرار گرفتند، آلرت هستند و لازم نیست حتما سبز باشند. می‌توانند در رنگ دیگری که متناسب با گرافیک سایت است هم قرار بگیرند.

ورزش و حرکات کششی، چقدر بر افزایش قد تأثیر دارند؟

تمرینات ورزشی در دوران کودکی و نوجوانی، در بهترین حالت می‌توانند افزایش قدی حدود ۲ تا ۵ سانتی‌متر را برای فرد به همراه داشته باشند؛ البته این تمرینات ورزشی باید در طول سال‌های کودکی یا حداقل نوجوانی (به‌ویژه در سال‌های قبل از بلوغ) تداوم داشته باشند تا مؤثر باشند (منبع). تا زمانی که صفحات رشد باز باشند، هورمون رشد از غده هیپوفیز ترشح می‌شود و ورزش یکی از راه‌های طبیعی و مؤثر تحریک تولید هورمون رشد است که به رشد استخوان‌ها و تقویت عضلات کمک می‌کند.

برنامه غذایی مناسب، چقدر بر افزایش قد تأثیر دارد؟

برنامه غذایی مناسب نمی‌تواند به‌تنهایی عاملی برای افزایش قد باشد؛ اما کمبود موادی مانند پروتئین، کلسیم و ویتامین D در برنامه غذایی کودک می‌تواند باعث کاهش سرعت رشد قد او شود. بر اساس تحقیقی که در ۱۹۳ کشور جهان انجام شده است، تغذیه نامناسب، ناسالم و فاقد مواد مغذی لازم برای رشد قد در دوران کودکی و نوجوانی می‌تواند حتی تا ۲۰ سانت باعث کوتاه ماندن قد فرد شود.

خواب به‌موقع و کافی، چقدر بر افزایش قد تأثیر دارد؟

خواب به‌موقع، باکیفیت و کافی روشی برای افزایش قد نیست بلکه کمک می‌کند تا کودک بتواند بر اساس شرایط ژنتیکی و سایر عوامل محیطی، به رشد قد کامل دست پیدا کند. بین ساعت ۱۰ شب تا ۲ صبح، هورمون‌های رشد بیشترین فعالیت را دارند و در این ساعت بهتر است کودک یا نوجوان یک خواب باکیفیت و عمیق داشته باشد. خواب عمیق یا مرحله موج آهسته (slow-wave sleep) برای ترشح هورمون رشد و بازسازی بدن بسیار مهم است.

خواب کافی برای کودکان ۵ تا ۱۳ ساله معمولاً ۹ تا ۱۲ ساعت و برای نوجوانان ۱۴ تا ۱۸ ساله ۸ تا ۱۰ ساعت است. اگر کودکان یا نوجوانان به اندازه کافی نخوابند، تولید هورمون رشد کاهش پیدا می‌کند و ممکن است رشد قد آنها کندتر شود؛ البته برای اینکه مشخص شود کمبود خواب دقیقا چقدر باعث عدم رشد قد می‌شود، نیاز به مطالعات بیشتر است.

تزریق هورمون رشد، چقدر بر افزایش قد تأثیر دارد؟

تزریق هورمون رشد، با تشخیص پزشک و فقط برای کودکان یا نوجوانانی انجام می‌شود و مؤثر است که دچار کمبود هورمون رشد باشند. هورمون رشد یا آمپول سوماتروپین بعد از تزریق، معمولاً ۳ تا ۶ ماه زمان نیاز دارد تا تأثیر خود را بر قد فرد نشان دهد. در شش ماه اول درمان، کودکان معمولاً حدود ۲.۵ تا ۵ سانتی‌متر رشد می‌کنند. این روش درمانی نیازمند تزریق روزانه است و باید تا زمانی که کودک به قد نهایی و بلوغ کامل استخوانی برسد، ادامه داشته باشد. بنابراین اثرگذاری تزریق سوماتروپین بر افزایش قد می‌تواند چند سال طول بکشد (منبع).

توقف بلوغ زودرس، چقدر بر افزایش قد تأثیر دارد؟

تزریق آمپول برای توقف بلوغ زودرس، روشی برای افزایش قد نیست؛ بلکه صرفا راهی است که از توقف رشد قد در کودک به دلیل بلوغ زودرس جلوگیری می‌کند و به او کمک می‌کند تا بر اساس ویژگی‌های ژنتیکی و محیطی خود، به رشد کامل قد خود برسد. اگر بلوغ زودرس درمان نشود، قد نهایی کودک می‌تواند ۵ تا ۱۰ سانت کوتاه‌تر قد واقعی او (بر اساس ژنتیک) باشد. این روش درمانی از چندماه تا یک سال زمان نیاز دارد تا تأثیر خود را بر قد کودک نشان دهد (منبع).

نکته مهم این است که این کار باید به تشخیص پزشک و فقط برای دختران و پسران زیر ۸ و ۹ سال صورت بگیرد؛ اگر توقف بلوغ برای کودکی انجام شود که بلوغ زودرس نداشته یا بعد از آغاز روند بلوغ او انجام شود، عوارضی با خود به همراه دارد و رشد کودک را دچار اختلال می‌کند و باعث کاهش قد او می‌شود.

مصرف قرص‌های مکمل، چقدر بر افزایش قد تأثیر دارد؟

قرص‌های مکمل که خاصیت غضروف‌سازی دارند یا به ترشح هورمون رشد کمک می‌کنند؛ مانند قرص E400، قرص گلوتاپیور یا قرص ال آرژنتین به‌عنوان قرص‌های معجزه‌آسایی معرفی می‌شوند که می‌توانند ضخامت غضروف‌ها را در مدت زمان کوتاهی افزایش دهند و باعث افزایش قد ناگهانی افراد در هر سنی شوند. بخش زیادی از این توضیحات، صرفا جنبه تبلیغاتی دارند و واقعیت ندارند.

قرص‌های مکمل هم مانند سایر عوامل، زمانی که صفحات رشد هنوز باز هستند می‌توانند به میزان محدودی در افزایش قد مؤثر باشند. البته باید با تشخیص پزشک و طی چند سال مصرف شوند تا به استحکام استخوان‌ها و تقویت رشد قد کمک کنند. اینکه مصرف قرص‌های مکمل چند سانتیمتر می‌توانند به رشد قد فرد اضافه کنند، هنوز به طور دقیق مشخص نیست.

سؤالات متداول

چگونه در ۱۷ سالگی قد بلند شویم؟

در ۱۷ سالگی هنوز ممکن است افزایش قد داشته باشید البته اگر صفحات رشد استخوان‌ها بسته نشده باشند. تغذیه خوب (مثل شیر، تخم‌مرغ و غذاهای پروتئینی)، خواب کافی (حداقل ۸ ساعت) و انجام ورزش‌هایی مثل کشش، شنا و بارفیکس می‌توانند به رشد قد شما کمک کنند؛ البته فراموش نکنید که ژنتیک، مهم‌ترین عامل در قد افراد است.

کدام ورزش قد را بلند می‌کند؟

همه ورزش‌ها (به جز ورزش‌هایی مانند کشتی سنگین، باله و ژیمناستیک) بر افزایش قد تأثیر مثبتی دارند؛ اما انجام تمرینات کششی و ورزش‌هایی مثل شنا، بسکتبال، بارفیکس و طناب زدن می‌توانند به کشش بدن و بهتر شدن وضعیت ستون فقرات کمک کنند؛ البته این ورزش‌ها در صورتی می‌توانند بر افزایش قد تأثیر بگذارند که صفحات رشد فرد هنوز باز باشند.

آیا بعد از ۲۰ یا ۲۵ سالگی هم می‌توان افزایش قد داشت؟

خیر. بعد از بسته‌شدن صفحات رشد (معمولاً تا ۲۰ سالگی)، دیگر قد بلندتر نمی‌شود. اما با صاف‌کردن ستون فقرات و بهبود وضعیت بدنی از طریق ورزش، می‌توانید ظاهر قد خود را کمی بلندتر نشان دهید.

آیا هورمون رشد، بعد از پریود تأثیر دارد؟

تا یک الی یک سال و نیم بعد از شروع پریود، هنوز هورمون رشد ممکن است در افزایش قد تأثیر بگذارد. البته شرایط فیزیکی هر فرد با دیگری متفاوت است و پزشک متخصص می‌تواند پاسخ قطعی این سوال را بدهد.

آیا ورزش برای افزایش قد بعد از پریود مؤثر است؟

در ماه‌های اول بعد از پریود، ورزش می‌تواند هم استخوان‌ها را قوی‌تر کند و هم اگر صفحات رشد هنوز باز باشند، کمی به رشد قد کمک کند؛ اما از حدود دو سال بعد از آغاز پریود، نباید انتظار افزایش قد داشته باشید.

آیا قرص ال آرژنین ۱۰۰۰ برای افزایش قد تأثیر دارد؟

ال-آرژنین می‌تواند ترشح هورمون رشد را تحریک کند و در صورت باز بودن صفحات رشد، کمی به رشد قد کمک کند. اما برخلاف تبلیغات گسترده، تأثیر آن محدود است و باید با نظر پزشک استفاده شود تا برای فرد عوارض نداشته باشد.